Nicolaas Warb

Pseudoniem van Sophia Elisabeth (Fine) Warburg

* Amsterdam 1906     † Hilversum 1957

Volgde de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam; daarnaast werkte zij om in haar levensonderhoud te kunnen voorzien bij Metz&Co/Liberty. Hier maakte zij kennis met de kleurrijke stofontwerpen van Sonia Delaunay, die in opdracht van de firma werden gemaakt. Op 29 april 1929 nam Warb met een enkele reiskaart de trein naar Parijs. Hier bezocht zij de academies van Montparnasse, met name La Grande Chaumière. Zij vond snel haar draai in Parijs en sloot vriendschap met Kees van Dongen, die haar introduceerde bij enkele Parijse modehuizen, waar zij als styliste werk kreeg.

Ze hield zich in haar vrije tijd aanvankelijk veel bezig met muziek; naast klassiek had vooral Jazz haar belangstelling. In 1939 ontmoette zij de Belgische kunstenaar Georges Vantongerloo. Deze spoorde haar aan om de schilderkunst, die zij bijna 10 jaar had laten liggen, weer op te vatten en onder zijn invloed koos zij voor volledige abstractie. Vantongerloo had zich vanaf de jaren ’20 verdiept in de relatie tussen beeldende kunst en muziek, iets wat Warb zeker zal hebben aangesproken. Haar werk uit de periode van samenwerking vertoont veel overeenkomst met dat van Vantongerloo. Later liet zij meer haar gevoel en intuïtie toe in haar werk en liet ze zich voor wat betreft haar kleurgebruik leiden door de kleurenleer van Goethe. Zij deelde de visie van Goethe dat kleuren invloed hebben op de ziel, emoties oproepen, blij maken of triest, opwindend kunnen zijn en kunnen ontroeren. De harmonie van kleuren kent haar eigen wetten en hiermee ging zij aan de slag.

In 1942 trouwde zij met de schilder Francis Nicolas, die zijn werk opgaf om de artistieke carrière van zijn vrouw te kunnen begeleiden. Omdat zij meende dat het werk van vrouwelijke kunstenaars door critici minder serieus werd genomen, nam zij de (vernederlandste) achternaam van haar echtgenoot als voornaam aan en verkorte zij haar achternaam om te voorkomen dat men zou denken dat ze van Duitse afkomst was.

Warb sloot hechte vriendschappen met vele kunstenaars, was actief lid van Groupe Espace en de Société Réalités Nouvelles en deed vanaf 1946 jaarlijks mee aan de Salon des Réalités Nouvelles.

Zij stierf aan kanker op de jonge leeftijd van 51 jaar; haar overlijden werd in de artistieke kringen van Parijs zeer betreurd.

Er bevindt zich werk van Warb in de collecties van meerdere Franse musea, het Stedelijk Museum Amsterdam, alsmede particuliere collecties in binnen- en buitenland.
Van september 2019 tot februari 2020 organiseerde het Stedelijk Museum Amsterdam de tentoonstelling Chagall, Picasso, Mondriaan e.a.: Migranten in Parijs. In deze expositie waren werken van Warb uit de collectie van het Stedelijk opgenomen, welke de volgende commentaren in de pers meekregen:

TROUW: “Het zijn de onbekenden die de tentoonstelling verrassend maken. Zo zijn er schilderijen te zien van Nicolaas Warb: prachtige ingetogen geometrische werken”

NRC: “Ook Nicolaas Warb (1906-1957) verdient het eerbetoon dat ze nu in het Stedelijk krijgt. Deze Amsterdamse kunstenaar, die in werkelijkheid Fine Warburg heette, nam in 1929 dapper een enkele reis richting Parijs. Ze veranderde haar naam, omdat vrouwen niet serieus werden genomen door de Franse critici en haar achternaam een Duitse bijklank had, maar kreeg toch nooit echte erkenning. Haar vrolijk lichtblauwe schilderij ‘J’ai le temps’ (ik heb de tijd) uit 1953 is nu terecht uit het museumdepot opgediept. Het olieverfpaneeltje is een klein meesterwerk en straalt een heerlijke zorgeloosheid uit. Ironisch genoeg stierf de maakster kort na het maken ervan aan kanker.”

The New York Times: “The Dutch painter known as Nicolaas Warb, we learn, was in fact a woman, whose real name was Fine Warburg; she used a masculine pseudonym so that her work would be taken more seriously by French critics, who she believed would ignore her art if they knew her true identity. She was able to study art at French academies — off limits to women in other countries at the time — and in 1930 wrote a manifesto, “Perspectives and Thoughts on Abstract Painting,” in which she asserts that avant-garde art could uplift people morally and spiritually.”

Werken van Warb in onze collectie: